بودجههای پژوهشی در دنیا از چه طریق تامین میشود؟
اهمیت پژوهش در دنیا در کشورهای مختلف متفاوت است و هر کشور بودجه خاصی را برای انجام پژوهش در نظر میگیرد. آمارها نشان میدهد که کشورهای توسعه یافته جهان، بودجههای زیادی را در امر پژوهش و تحقیق صرف میکنند.
به گزارش ایسنا، به صورت کلی، پژوهش به روشهای مختلفی تعریف شده است. گرچه شباهتهایی در این تعاریف وجود دارد، اما به نظر نمیرسد که یک تعریف همهجانبه برای پژوهش و تحقیق وجود داشته باشد. یکی از این تعاریف تحقیق و پژوهش، توسط “سازمان همکاری و توسعهٔ اقتصادی”( OECD) ارائه شده است.
در این تعریف آمده است: هر فعالیت سیستماتیک خلاقانهای که به منظور افزایش دانش از جمله دانش انسان، فرهنگ و جامعه انجام شده و برای ابداع کاربردهای جدید صورت گیرد، پژوهش نامیده میشود.
یکی از دستاوردهای انقلاب علمی در قرن هفدهم میلادی، پدید آمدن آکادمی علمی بود. در لندن، انجمن سلطنتی در سال ۱۶۶۰ میلادی تاسیس شد. در فرانسه نیز لویی چهاردهم، فرهنگستان سلطنتی علوم فرانسه را در سال ۱۶۶۶ میلادی تاسیس کرد که پس از تشکیل آن، مجامع دانشگاهی خصوصی بنیان نهاده شد.
در اوایل قرن هجدهم میلادی، پیتر کبیر یک موسسه آموزشی-پژوهشی در سنت پترزبورگ تاسیس کرد. میتوان گفت این نهاد در نوع خود در اروپا نخستین گام را برای انجام تحقیقات علمی در درون ساختار یک دانشگاه برداشت.
آکادمی سنت پترزبورگ پس از صدور فرمان در سال ۱۷۲۴ میلادی تأسیس شد اما به طور کلی میتوان گفت سایر موسسات تحقیقاتی اغلب در آغاز قرن بیستم ظهور کردند. در سال ۱۹۹۰ میلادی، حداقل در اروپا و آمریکا حرفههای علمی تا جایی پیشرفت کرد که شامل مفاهیم نظری علمی میشد و نه کاربرد آن.
انواع پژوهش:
اما همان طور که اشاره شد انواع گوناگونی از پژوهش و تحقیقات وجود دارد.
پژوهشهای پایهای: تعریف یک تحقیق پایهای، اطلاعاتی است که برای افزایش دانش گردآوری شده است. انگیزه اصلی این تحقیق گسترش دانش است. این نوع تحقیق غیرتجاری است که اختراع چیزی را تسهیل نمیکند، به عنوان مثال:یک آزمایش برای تعیین یک واقعیت ساده.
پژوهشهای کاربردی: تمرکز تحقیق کاربردی بر تحلیل و حل مشکلات زندگی است. این نوع تحقیق، به مطالعهای اشاره دارد که با استفاده از داده های علمی، به حل مشکلات عملی کمک میکند. این مطالعات نقش مهمی در حل مسائلی دارند که بر سلامت عمومی انسان تاثیر میگذارند. به عنوان مثال: یافتن یک درمان خاص برای یک بیماری.
پژوهش مساله محور: همانطور که از نامش پیداست، تحقیق مسئله محور برای درک دقیق ماهیت یک مسئله برای یافتن راهحلهای مربوطه انجام میشود.
پژوهش برای حل یک مسئله: این نوع پژوهش توسط شرکتها برای درک و حل مشکلات خودشان انجام میشود. روش حل مسئله از تحقیقات کاربردی برای یافتن راهحل برای مشکلات موجود استفاده میکند.
پژوهشهای کیفی: پژوهش کیفی فرآیندی است که در مورد تحقیقات انجام میشود تا درک عمیقی از مشکلات یا مسائل ایجاد کند. این روش غیرآماری است و این پژوهشها به شدت به تجربیات محققان و سوالاتی که برای سنجش نمونهها استفاده میشود، بستگی دارد.
پژوهش کمی: این نوع تحقیق روشی سازمان یافته برای جمعآوری نمونهها و تجزیه و تحلیل آنها برای نتیجه گیری است. بر خلاف روشهای کیفی، این روش از یک فرآیند محاسباتی و آماری برای جمعآوری و تجزیه و تحلیل دادهها استفاده میکند.
هماکنون در سطح اروپا، چندین موسسه تحقیقاتی با بودجه دولتی فعالیت میکنند. از میان مهمترین آنها میتوان “آژانس فضایی اروپا”(ESA) را نام برد. از دیگر موسسات تحقیقاتی اروپایی میتوان به “سرن” یا “سازمان اروپایی پژوهشهای هستهای”(CERN)، “رصدخانه جنوبی اروپا”(ESO)، “مرکز سنکروترون تابشی اروپا (ESRF)” و مراکزی دیگر اشاره کرد.
تأمین مالی تحقیقات
بودجه تحقیقات اصطلاحی است که عموماً برای تحقیقات علمی اعطا میشود. این بودجهاغلب از طریق یک فرایند رقابتی به دست آمده، که در آن پروژههای تحقیقاتی بالقوه ارزیابی و کمکهای مالی برای آنها ارائه میشود.
معمولا دریافت بودجه تحقیقاتی یک فرآیند طولانی مدت است. چراکه آژانس اعطا کننده سابقه محقق، امکانات مورد استفاده، تجهیزات مورد نیاز، زمان مورد نیاز و پتانسیل کلی تحقیق را مورد بررسی قرار میدهد.
روند اعطای کمک هزینه تحقیقاتی، هم برای آژانس اعطا کننده و هم برای محقق تا حدودی حساس است. چراکه اعطا کنندگان میخواهند پژوهشی را انتخاب کنند که متناسب با اصول علمی آنها باشد و تکتک محققان میخواهند برای تحقیقات خود بودجه کسب کنند.
در اکثر دانشگاههای دنیا دفاتر مدیریت تحقیقات وجود دارد تا تعامل میان محقق و آژانس اعطا کننده بودجه را تسهیل کنند.
تمامی وظایف این دفاتر ارائه خدمات به واحدهای دانشگاهی، اساتید و موسسات است.
در آمریکا، “شورای ملی مدیران تحقیقات دانشگاهی” (NCURA) به اعضای خود خدمترسانی میکند و از طریق برنامههای آموزشی و توسعهای به پیشرفت علوم و تحقیقات کمک میکند.
کشورهای مختلف مبالغ متفاوتی را صرف تحقیقات میکنند. به عنوان مثال کره جنوبی و رژیم صهیونیستی، بیش از ۴ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف تحقیقات میکنند.
کشورهای پیشرو در اختصاص بودجه به انجام تحقیقات شامل کرهجنوبی، ژاپن، آمریکا، آلمان، استرالیا فرانسه، کانادا، انگلیس،چین، ایتالیا و برزیل میشود.
بودجه دولتی:
تحقیقات با بودجه دولتی میتواند توسط خود دولت تامین مالی شود. یا از طریق گرنتهایی از خارج از دولت به پژوهشگران اعطا شود. این بودجه از طریق دانشگاهها و موسسات تخصصی دولتی ارائه میشود.
ارگانهای تامین بودجه دولتی معمولا به عنوان شورای تحقیق شناخته میشوند.
یکی از تمایزات تحقیقات با بودجه دولتی و خصوصی این است که در تحقیقات تحت حمایت دولت، دولت ادعای ماکیت معنوی پژوهش را ندارد. در حالی که نهادهای خصوصی تامین بودجه گاهی ادعا میکنند که مالکیت معنوی پژوهش را در اختیار دارند. در نتیجه، تحقیقات تحت حمایت دولت این امکان را به محقق میدهد که ادعاهای ماکیت معنوی پژوهش درباره خود را ثبت کند.
بودجه خصوصی :
بودجه خصوصی تحقیقات در کشورهای خارجی از چندین روش تامین میشود که شامل تامین بودجه از سوی خیرین، شرکتهای خصوصی، بنیادهای غیرانتفاعی، سرمایهگذاریهای جمعی و سازمانهای تخصصی میشود.
سرمایهگذاری جمعی که برخی اوقات تأمین سرمایه از اجتماع یا تأمین مالی جمعی نیز نامیده میشود اغلب از طریق اینترنت انجام میشود تا از تلاشهای یک کارآفرین توسط عموم جامعه یا سازمانها حمایت شود. تأمین مالی جمعی برای اهداف متنوعی نظیر درمان بیماری تا چاپ کتاب و یا تأمین سرمایه لازم برای راه اندازی یک کسب و کار نوپا یا کسب و کار کوچک کاربرد دارد.
علاوه بر این تاکنون خیرین در تحقیقات علمی گستردهای سرمایهگذاری کردهاند که شامل تحقیقات بنیادی، درمان بیماریها، فیزیک ذرات، نجوم، علوم دریایی و محیط زیست میشود.
بسیاری از شرکتهای بزرگ فناوری میلیاردها دلار صرف تحقیق و توسعه میکنند تا نسبت به رقبای خود از مزیتهای ابتکار و خلاقیت بهرهمند شوند.گرچه، تنها حدود ۴۲ درصد از این بودجه به پروژههایی اختصاص مییابد که اساسا جدید تلقی میشوند یا قادر به دستیابی به موفقیتهای بزرگ و اساسی هستند.
اکثر آژانسهای تامین مالی، محققان را به استفاده کارآمد از بودجه ملزم میکنند. چراکه میخواهند نتیجه بیشتری را از سرمایهگذاری خود به دست آورند.