پروفسور کریستوفر هیوستون مطرح کرد؛ «کردها» و « زلزله» دو عامل اساسی در انتخابات ترکیه
دکتر هوستون، جامعه شناس و استاد دانشگاه مک کوایر در مصاحبه با کردپرس، کاهش رای اردوغان بر اثر زلزله و پیامدهای آن را رد نکرد و رای کردها در برنده شدن احزاب در انتخابات ترکیه را هم تاثیرگذار دانست.
کمتر از دو ماه تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و پارلمان ترکیه باقی مانده است. اما به گفته کارشناسان، زلزله سخت زمستان گذشته ترکیه که نزدیک به ۵۰۰۰۰ کشته بر جای گذاشت و همچنین ائتلاف شش حزب از احزاب اصلی اپوزیسیون ترکیه منهای احزاب کرد می تواند در نتیجه انتخابات ترکیه تاثیر داشته باشد و به طور بی سابقه ای حکومت ۲۰ ساله رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری کنونی ترکیه و نامزد حزب عدالت و توسعه و احزاب همسو با آن را به چالش بکشد.
اما پروفسور کریستوفر هوستون، استاد رشته جامعه شناسی دانشگاه مک کوایر که مطالعات زیادی در حوزه ساختار اجتماعی ترکیه داشته، معتقد است در کنار تاثیرگذاری زلزله بر انتخابات اخیر، کردها هم می توانند بخت و اقبال احزاب در کسب پیروزی در انتخابات ۱۴ ماه می ۲۰۲۳ را بیشتر کنند.
دکتر کریستوفر در مصاحبه با خبرگزاری کردپرس، درباره تاثیر زلزله بر پایگاه رای اردوغان و حزبش گفت: این که زلزله بر پایگاه رای ثابت ۳۰ تا ۳۵ درصدی رجب طیب اردوغان و حزب حاکم عدالت و توسعه تاثیر دارد یا نه، باید مورد توجه قرار گیرد اما باید در نظر داشت که بررسی این احتمال با چه ابزار و معیاری ممکن است. مطمئنا خشم زیادی نسبت به دولت اردوغان، به خاطر بی توجهی به موازین ساخت و ساز در مناطق زلزله زده وجود دارد که از نظر مردم می تواند بر اثر فساد دولت، فعالان این حوزه و شرکت ها باشد. دولت این شانس را دارد که با جبران خسارت و تسریع روند بازسازی رای دهندگان را به تایید دوباره اردوغان و حزب مجاب کند. اما با توجه به انتقاداتی که از واکنش دولت به زلزله، حداقل در فضای مجازی صورت گرفته، من فکر می کنم که حتی طرفداران حزب عدالت و توسعه اردوغان در مناطق زلزله زده ناامید شده اند و در نتیجه تمایل کمی به رای دوباره به او حزبش را خواهند داشت.
او درباره میزان رای به اردوغان در مناطقی که زلزله در آن اتفاق نیفتاد، افزود: در مورد رای موافقان اردوغان در مناطقی مانند استانبول، آنکارا و کناره دریای سیاه که از زلزله تاثیر نپذیرفته اما تصاویر آن را دیده اند، باید گفت که آنها رای دهندگان طرفدار حزب عدالت و توسعه وفادار هستند. از طرفی دیگر آنها چشم و گوششان فقط به رسانه های طرفدار دولت دوخته شده است. رسانه ها فقط نظر دولت را منعکس می کنند. همان طور که می دانیم جامعه ترکیه جامعه ای چند قطبی شده است. ممکن است نظر برخی طرفداران این حزب در شهرهای بزرگ ترکیه نسبت به اردوغان عوض شده باشد.
استاد دانشگاه مک کوایر مشکلات اقتصادی ترکیه را مولفه دیگر تاثیرگذار بر انتخابات دانست و به کردپرس گفت: اما مشکل دیگری برای حزب عدالت و توسعه اردوغان در انتخابات آینده- که مهم تر هم هست- وجود دارد و مشکل جامعه کارگری و پایین تر از طبقه متوسط نیز هست. این مشکل به سیاست های اقتصادی افتضاح دولت باز می گردد که باعث ایجاد تورم عظیمی شده است که در نهایت مالیات هنگفتی بر دوش جامعه کارگری می گذارد و روند بهبود وضعیت آنها را کند می کند. با توجه به این که میزان بالایی از رای دهندگان به حزب حاکم ترکیه از جامعه کارگری و دیگر اقشار فقیر ترکیه است، بحران اقتصادی مطمئنا بر رای آنها تاثیر می گذارد.
دکتر کریستوفر هشدار داد که مخالفان اردوغان لزوما به اپوزیسیون رای نمی دهند. او در این زمینه گفت: مسئله دیگر این است که اگر رای دهندگان حامی حزب عدالت و توسعه از آن روی برگردانند، از اپوزیسیون ترکیه نیز خوششان نمی آید. آنها ممکن است به کسان دیگری رای دهند و این فرصتی برای دیگر احزاب بوجود می آورد.
استاد دانشگاه مک کوایر درباره تاثیر آتش بس اعلام شده از سوی حزب کارگران کردستان ترکیه یا پ.ک.ک بر انتخابات گفت: نسبت به تاثیر اعلام آتش بس پ.ک.ک در جریان وقوع زلزله تا پس از پایان انتخابات خوشبین نیستم. هیچ شانسی برای توجه حزب حاکم عدالت و توسعه نسبت به موضوع پ.ک.ک یا مسئله کردهای ترکیه در این مقطع وجود ندارد. اردوغان و حزبش با ناسیونالیست های افراطی ائتلاف دارند و مهم تر از همه این است که حزب اسلامگرای عدالت و توسعه ترکیه نتوانسته هیچ گونه پیشرفتی در مناطق کردنشین ترکیه و یا توسعه دموکراسی در این کشور ایجاد کند.
دکتر کریستوفر هوستون درباره رای کردها در این انتخابات، به یکدست نبودن کردها در حمایت از جریانات سیاسی ترکیه اشاره کرد و افزود: در پاسخ به این سوال که آیا کردها از حمایت از اپوزیسیون نفع می برند یا نه، باید گفت که کردهای ترکیه از نظر سیاسی یکدست نیستند. برای مثال، برخی از علویان کرد ترکیه به حزب جمهوریخواه خلق ترکیه رای خواهند داد.
او در پایان، درباره تقسیم رای کردها میان جریانات مختلف سیاسی ترکیه در انتخابات آینده گفت: اما بسیاری دیگر از کردها که نسبت به تاریخ این کشور حساس هستند به هیچ وجه، به این حزب وابسته به کمالیست ها رای نخواهند داد. بسیاری از کردها نیز، در صورت امکان حضور یافتن در انتخابات، به حزب کردگرای دموکراتیک خلقها یا HDP رای خواهند داد. برخی از احزاب حاضر در جمع میز شش نفره اپوزیسیون ترکیه دشمنان سفت و سخت خودگردانی کردی در ترکیه، تمرکززدایی و ایجاد فضای چندفرهنگی در این کشور هستند. بنایراین، چرا کردها بخواهند به این احزاب رای بدهند؟ متاسفانه، ممکن است در این دوره هم، مانند سایر دوره های انتخابات در ترکیه، گزینه خوبی برای کردها، به جز حزب کردگرای دموکراتیک خلقها وجود نداشته باشد.
