راز موفقیت سریال «نون، خ»: کُردی که کُرد است
نهال موسوی
ساخت سریالها یا فیلمهایی با محوریت یک قوم، امری مانند راه رفتن بر لبه تیغ است و همواره ریسک و حساسیت زیادی را به دنبال دارد.
در چند سال اخیر ساخت سریالهایی در جغرافیای مناطق مختلف ایران باب شده است که نمونه موفق آن مجموعه سریالهای «پایتخت» است که ۵ فصل از این مجموعه تا بحال پخش شد.
امسال سریال «نون، خ» ساخته شده در مناطق کُردنشین، در ایام تعطیلات نوروز از شبکه یک سیما پخش شد که مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت. «نون، خ» داستان «نورالدین خانزاده» است که با صادرات تخمه به ترکیه کسب و کاری راه انداخته و محصول مردم منطقه را خریداری و از طریق رابطی در تهران دارد به ترکیه صادر میکند (آقای میرزایی)، با مرگ میرزایی تکلیف پولهایی که باید برای او فرستاده شود تا با صاحبان محصول تسویه کند، نامعلوم میشود و مجموعه اتفاقاتی رخ میدهد که ماجرای داستان سریال را پیش میبرد.
فیلمنامه
اولین پارامتر موفقیت سریال فیلمنامه آن است. فیلمنامه سریال بر بستری از اتفاقات جذاب بدون اضافه گویی پیش میرود و هر ۲ یا ۳ قسمت مسیر داستان را به مرحله غیر قابل پیشبینی وارد میکرد که هم در روند اتفاقات قصه درست بود و هم غافلگیری مخاطب را به همراه داشت مانند: توهم مفسد اقتصادی بودن نورالدین خاکزاد، آمدن نورالدین به تهران و اعلام مرگ در روستای محل زندگیش، آشنایی با حاج آقا افشه که هم آخوند است و هم وکیل است و هم داور فوتبال، قضیه خرید هواپیما، اشاره نتانیاهو به هواپیما و …
شخصیتها
شخصیتهای خلق شده در فیلمنامه جذاب و توجه برانگیز هستند، شخصیت نورالدین مردی با قلبی پاک، امیدوار، صادق و معصوم (خصوصیت بسیاری از کُردها) که سعید آقاخانی بسیار شیرین آن را از آب در آورده است یا نقش حاج آقا افشه با بازی هومن حاج عبداللهی، نقش خلیل با بازی حمیدرضا آذرنگ، دختران نورالدین علی الخصوص کژال با روحیه خشن و پسرانه اگرچه از همه خواهران کوچکتر است و…
زبان
گویش فارسی با لهجه کُردی استفاده شده در سریال به خوبی از آب درآمده است. مطمئنا اگر قرار بود با زبان کُردی حرف بزنند مجبور میشدند از زیرنویس فارسی استفاده کنند (چون هیچوقت کُردها در بین خودشان به فارسی حرف نمیزنند) ، طبیعتا سازندگان سریال برای اجتناب از این قضیه به زبان فارسی حرف میزنند که لهجه کُردی دارند مانند کُردهایی که برای مسافرت به تهران آمده و غالبا با چنین لهجهای حرف میزنند.
استفاده از لحن و تکیه کلامهای بامزه در دیالوگها مانند ایییییی باریک الله گفتنهای نورالدین یا به امید حق علیه باطل و …
بازیگران
استفاده از ترکیب بازیگران حرفهای، اگرچه شاید سعید آقاخانی، حمیدرضا آذرنگ، هومن حاج عبداللهی، علی صادقی، فریده سپاه منصور و نعیمه نظام دوست و … به نظر مخاطبان آشنا بیایند ولی مابقی بازیگران سریال همگی از بازیگران حرفهای تئاتر و سیمای استانی کردستان، کرمانشاه و ایلام هستند (اصطلاحا نابازیگر نیستند) به همین دلیل یک هماهنگی در طول تمام سریال در ارائه نقشهایشان کاملا مشهود است.
شاید تنها کسی که در این ترکیب جا نیافتاده بود «علی صادقی» است که به دلیل یکنواختی و تکراری بودن شخصیت و دیدن چندین باره او در همین کاراکتر در سریالهای دیگر چندان چنگی به دل نمیزد. در مقابل پاشا جمالی (اصغری سریال شهرزاد) در یک شخصیت جدید ظاهر شده بود که برای مخاطبانی که از سریال شهرزاد او را به یاد داشتند هم باز تازه بود. یا حمیدرضا آذرنگ با لهجه کُردی کرمانشاهی، اگرچه او در سریال شاهگوش هم باز لهجه کرمانشاهی داشت اما در اینجا باز یک چهره جدید از خود نشان داد.
لباس
در این سریال لباسهای کُردی همان شکلی است که اگر به مناطق کردنشین سفر کنیم آن را خواهیم دید، واقعی است و نشانگر این قضیه است که طراح لباس یا خودش کُرد است یا اینکه با تحقیق و پژوهش سراغ این مقوله رفته و نتیجه هم رضایت بخش است.
موسیقی
استفاده بجا از تمهای موسیقی کُردی در صحنههای متناسب با آن، علی الخصوص در تیتراژ ابتدا و آخر سریال و همچنین ترانههای کُردی خوانندههای معروف کرد مانند حسن زیرک و مظهر خالقی و …
در جمع بندی میتوان به این اشاره کرد که تمام نکات مثبت سریال شاید به این دلیل است که سعید آقاخانی به عنوان بازیگر اصلی و کارگردان سریال چون خود کُرد است با اشراف کامل بر فرهنگ و جامعه کردستان از هر گونه لغزش و سهل انگاری پرهیز کرده است و با حساسیت و موشکافی کارش را به انجام رسانده و به تعبیری در مقابل سختیهای انجام چنین پروژهای کوتاه نیامده است.
معمولا ساخت سریالها یا فیلمهایی با محوریت یک قوم، امری مانند راه رفتن بر لبه تیغ است و همواره ریسک و حساسیت زیادی را به دنبال دارد که در گذشته هم نمونههای از این دست دیدهایم، یک دیالوگ در سریال «سرزمین کهن» رنجش بختیاریها را به دنبال داشت تا جایی که پخش این سریال از تلویزیون متوقف شد.
سازندگان سریال «نون، خ» نشان دادند که میتوان سریالی با محوریت یک قوم دیگر ایرانی ساخت که نه تنها هیچ مشکلی به وجود نیاورد بلکه حتی باعث جذابیت و توجه بیشتر به این منطقه از ایران هم شد و این اتفاق فرخندهای است./ منبع : عصر ایران