لقمان توتونچی
برای معنی و مفهوم فضا تعاریف بسیار و متفاوتی را می توان برشمرد،زیرا بیشترین درک عامه برخالی و تهی بودنِ فضا شکل می گیرد یعنی در واقع جایی که هیچ چیز در فضا موجود نباشد.
فضا را باید زمینه ای سه بعدی که اشیاء در آن قرار می گیرد و دارای جهت و موقعیت نسبی باشد دانست،فضا ماهیتی بی شکل دارد،شکل بصری،کیفیت نورِ و ابعاد آن بستگی کامل به حدود آن دارد که توسط عناصر تشکیل دهنده فرم و شکل می گیرد.
فضای آموزشی:
فضاهای باکیفیت فیزیکی مطلوب،بافضاهای خلاق در طراحی با استاندارد ها و شاخص هایی از قبیله هوای سالم،دمای مناسب،رطوبت کافی،نور،صوت،دید منظم و مناسب،کارایی و صرفه جویی انرژی،دسترسی به ارتباطات وآسان در آن رعایت شده باشد.
راحت بودن کلاس درس،درجه حراحت مناسب،نبودسروصدا،نوبودن ساختمان، فضای کافی و مناسب برای فراگیران از عوامل بسیار مهم در یک فضای آموزشی یا به عبارتی مدرسه وکلاس به شمار می آید.
فضای آموزشی عبارت از:
کلاس-نمازخانه-کتابخانه-سالنهای چند منظوره
(اجتماعات،سخن رانی، امتحانات،نمایش،فیلم،ورزش…)اتاق های(دبیران-مدیر-مشاور-معاونین…)
فضای خدماتی:
ساختمان سرایه داری-آبدار خانه -انبار-بوفه-سرویس بهداشتی.
درنظر گرفتن مساحت با وسعت و فضای لازم و کافی یکی از اصول اولیه احداث بناهای آموزشی است.
فضای آموزشی نباید از محیط های هم جوار جدا و محدود باشد یعنی با فضاهای اجتماعی تلفیق،هماهنگ و هارمونی خاص محیط آموزشی با فضای محیط و اطراف خود هماهنگی لازم را در طراحی شهری از لحاظ بافت و شهرسازی دارا باشد.محدوده و چهار چوب فضای آموزشی با فضای سبز و درخت کاری باید مشخص و از فضاهای مجاور جدا و محدودگردد. بطوری که هماهنگی فضای محیطی و منظرآن رعایت گشتِ باشد. یعنی فراگیران ، والدین و کسانی که به محیط آموزشی وارد می آیند با آسایش و آرامش با رعایت و احترام کامل به حقوق شهروندی به فضا و محیط آموزشی دسترسی داشته باشند.
فضاهای آموزشی در کشور های در حال توسعه به دلیل ازدیاده جمعیت،کمبود منابع و مدیریت های سنتی با دیوار های سِتبر و بلند از فضا و محیط های هم جوار محدود گردیده،محیط داخلی و ساختمانی آن نیز مساحت و وسعت لازم و کافی را بدونِ در نظر گرفتن تراکم مطلوب دارا می باشد و صرفا به عنوان یک ساختمان، مکتب خانه و سرپناه که فاقد استاندارهای موجودبا کلاس های بدونِ تجهیزات و وسایل کمک آموزشی به روز می باشد. در این گونه فضا های آموزشی تنها آسایش و آرامش لازم را باید از سایه معلمانِ دل سوز با نگرش و باور های مذهبی و اجتماعی که هم چون شمعی خود افروخته تا جان دل با مسایل علمی و تربیتی آمیخته و فضایی هرچند غیر استاندارد را به فضایی امن و آرام برای فراگیران،والدین…فراهم آورند.
درس معلم:
گربُودزمزمه محبت ،جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را.
شهرستان بوکان:
بوکان جنوبی ترین شهر استان آذرباینجان غربی از لحاظ تقسیمات جغرافیای سیاسی با مردمانی کورد زبان و سنی شافعی مذهب می باشد.
دارای آب و هوای کوهستانی معتدل با محصولات کشاورزی و باغبانی فراوان از جمله گندم،جو،سیب،انگور…می باشد که در واقع نقش و کار کرد این شهرستان کشاورزی بوده و نقش شاهراه بودن آنرا با متصل کردن چندین استان به جنوب غربی کشوربدان باید افزود.
پتانسل های موجود شهرستان بوکان را بعد از انقلاب اسلامی۵۷ باجمعیت پذیری ومهاجرت از اطراف با رشد وازدیاد جمعیت بیشتر از استاندار منطقی مواجه ساخته است.
در زمینه ساخت و نوسازی فضاهای آموزشی یعنی مدارس در مقاطع مختلف از اوایل انقلاب تا به حال با روی کار آمدن دولت ها و نماینده گان مختلف تلاش های بی وقفه ای در این خصوص صورت گرفته که شایان ذکر وسپاسگزاری بوده وهست.حتی دریک دهه گذشته با تلاش وپیگیری مسئولان مربطه وخیرین مدرسه ساز گامهای اساسی وبه جد دلسوزانه در زمینه ساخت فضاها آموزشی برداشته شده است.لیکن مدتی است فضاهای آموزشی در شهرستان مذکور که منتهی به خیابان های اصلی و فرعی می گردد به مغازه و اماکن تجاری مبدل می گردد که این تغییر کاربری از فضاهای آموزشی به فضاهای تجاری نه تنها از لحاظ فیزیکی باکم کردن فضای آموزشی از نظر استاندارهاواقعی اینگونه مراکز نامناسب بلکه از لحاظ شهر سازی، تردد و ترافیک و عدم هماهنگی و هارمونی لازم با محیط های هم جوار مشکلاتی ساختاری و روانی را از لحاظ کارکرد ونقش این مراکز آموزشی بوجود خواهد آورد.
لذا مسئولان و متولیان امر ساخت و نوسازی فضاهای آموزشی و مدارس در جهت استاندارد سازی و به روز رسانی این اماکن از لحاظ فیزیکی و ساختاری که تاثیر مستقیم و غیر مستقیم در امر آموزش فراگیران دارد باید با مشورت کارشناسان آموزشی، معماران ، برنامه ریزان و طراحان شهری درجهت اهداف آموزشی وپرورشی برای رشد وبالندگی نسلِ آتیه گام بردارند، قوانین واستاندارهای مربوطه را نیز به کار آورند.
