- ناتالیا پاسارینو و لوئیس باروکو
- مترجم:فواد بایزیدی/زریان
بیش از یک سال بعد از شروع همه گیری کرونا ، مرگ و میر در برزیل در حال حاضر در بالاترین سطح است. اما با وجود این که شواهد قریب به اتفاق حاکی است که کرونا بندرت باعث مرگ کودکان می‌شود، در برزیل تا کنون ۱۳۰۰ نوزاد بر اثر این ویروس جان خود را از دست داده‌اند.
در برزیل یک پزشک از انجام تست کرونا برای پسر یک ساله جسیکا ریکارت خودداری کرد و گفت علائم وی منطبق با مشخصات ویروس کرونا نیست. دو ماه بعد این کودک بر اثر عوارض بیماری درگذشت.
جسیکا ریکارت که یک معلم است ، پس از دو سال تلاش ، و درمانهای ناموفق برای درمان ناباروری ، تقریبا از این که کودکی بدنیا بیاورد ناامید شده بود اما سپس لوکاس را باردار شد.
او می گوید: “نام او از نور می‌آید. و او نوری در زندگی ما بود. او نشان داد که خوشبختی خیلی بیشتر از آن چیزی است که تصور می‌کردیم.
لوکاس با پدر و مادرش در اولین سالگرد تولدش
وقتی که لوکاس ، که همیشه خوب غذا می‌خورد اشتهای خود را از دست داد، جسیکا احساس کرد که مشکلی برای کودکش پیش آمده است.
در ابتدا جسیکا فکر کرد که شاید او دارد دندان در می آورد و درد دندان دارد.
مادربزرگ لوکاس که یک پرستار است گفته بود که او ممکن است فقط گلو درد داشته باشد. اما بعد از اینکه او دچار تب ، سپس خستگی شد و تنفس‌اش سخت شد، جسیکا او را به بیمارستان منتقل کرد و خواستار تست کرونا برای او شد.
جسیکا می گوید: “دکتر دستگاه اکسیژن سنج را قرار داد. سطح تنفس لوکاس ۸۶٪ بود. حالا دیگر می‌دانستم که این طبیعی نیست.”
اما او تب نداشت ، بنابراین دکتر گفت: “عزیزم ، نگران نباش. نیازی به آزمایش کرونا نیست. احتمالاً فقط یک گلو درد جزئی است.”
او به جسیکا گفت که ابتلای به کرونا در کودکان نادر است ، به او مقداری آنتی بیوتیک داد و او را به خانه فرستاد. جسیکا با وجود تردیدهایی که داشت، در آن زمان گزینه‌ای برای آزمایش خصوصی لوکاس نداشت.
جسیکا می‌گوید که برخی از علائم کودکش در پایان دوره ۱۰ روزه آنتی بیوتیک از بین رفت، اما خستگی همچنان باقی ماند – و همینطور نگرانیهای او درباره ویروس کرونا.
“من چندین فیلم برای پدر و مادرم و مادرشوهرم فرستادم. همه گفتند که من بزرگ نمایی می‌کنم ، باید از دیدن اخبار دست بکشم ، این باعث می شود من دچار بدبینی شوم. اما من می‌دانستم که پسرم در حالت معمول‌اش نیست و به طور عادی نفس نمی‌کشد. “
جسیکا ویدیوهایی از فرزندش را برای اعضای خانواده‌اش فرستاد چون نگران بود.
ماه مه سال ۲۰۲۰ بود و همه گیری ویروس کرونا در حال افزایش بود. دو نفر قبلاً در تامبوریل در سئارا ، شهر محل زندگی او در شمال شرقی برزیل جان خود را از دست داده بودند. “همه اینجا یکدیگر را می شناسند. شهر شوکه شده بود.”
اسرائیل ، همسر جسیکا ، نگران بود که با مراجعه مجدد به بیمارستان ، خطر ابتلا او و لوکاس به ویروس هم افزایش یابد.
اما هفته‌ها گذشت و لوکاس هر چه بیشتر حالت خواب آلود پیدا کرد. سرانجام در ۳ ژوئن ، لوکاس پس از خوردن ناهار بارها و بارها استفراغ کرد و جسیکا می‌دانست که باید کاری کند.
آنها دوباره به بیمارستان محلی مراجعه کردند، جایی که دکتر ابتدا انجام تست کرونا برای لوکاس را رد کرده بود.
مادرخوانده لوکاس که در آنجا کار می‌کرد خبر مثبت بودن نتیجه تست کرونای لوکاس را به این زوج اعلام کرد.
جسیکا می‌گوید: “در آن زمان ، بیمارستان حتی دستگاه احیا کننده هم نداشت.”
لوکاس به بخش مراقبت ویژه اطفال در سوبرال که تا آنجا ، بیش از دو ساعت فاصله داشت ، منتقل شد و در آنجا بیماری لوکاس سندرم التهابی چند گانه (ام آس اس) تشخیص داده شد.
این یک واکنش ایمنی شدید به ویروس است ، که می‌تواند باعث التهاب اندامهای حیاتی بدن شود.
کارشناسان می‌گویند این سندرم ، که کودکان را تا شش هفته بعد از آلوده شدن به ویروس کرونا ، مبتلا می‌کند ، نادر است ، اما دکتر فاطیما مارینیو، اپیدمیولوژیست برجسته از دانشگاه سائو پائولو ، می‌گوید که در طی همه‌گیری ، موارد بیشتری نسبت به قبل از این سندرم التهابی مشاهده شده است.اگرچه که این مساله عامل همه مرگ و میرها حساب نمی‌آید.
وقتی به لوکاس اکسیژن وصل شد ، جسیکا اجازه نداشت در همان اتاق بماند. او به خواهر شوهرش زنگ زد تا سعی کند حواس خود را از این مساله منحرف کند.
“ما هنوز می‌توانستیم صدای دستگاه و بوق زدنهای آن را بشنویم تا اینکه دستگاه ناگهان متوقف شد و فقط صدای بوق ثابت وجود داشت. و ما می‌دانیم وقتی فرد می میرد، این اتفاق می افتد، بعد از چند دقیقه ، دستگاه دوباره شروع به کار کرد و من شروع به گریه کردم. “
دکتر به او گفت لوکاس دچار ایست قلبی شده است اما آنها موفق شده‌اند او را احیا کنند.
دکتر مانوئلا مونته ، پزشک اطفال که بیش از یک ماه لوکاس را در بخش مراقبتهای ویژه سوبرال معالجه می کرد، می‌گوید از وخیم بودن وضعیت لوکاس متعجب بود ، زیرا او هیچ کدام از عوامل پر خطر در ارتباط با ویروس کرونا را نداشت.
به گفته لوهانا تاوارس ، متخصص بیماریهای عفونی اطفال در بیمارستان کودکان آلبرت سابین در فورتالزا ، پایتخت ایالتی ، بیشتر کودکان مبتلا به کووید بیماریهای مشترک دارند – بیماریهایی مانند دیابت یا بیماریهای قلبی عروقی – یا دارای اضافه وزن هستند. اما در مورد لوکاس اینگونه نبود.
در طول ۳۳ روزی که لوکاس در آی سی یو بود ، جسیکا فقط سه بار اجازه دیدار با او را داشت. لوکاس به ایمونوگلوبولین – دارویی بسیار گران قیمت – احتیاج داشت ، اما خوشبختانه یک بیمار بالغ که قبلا این آمپول را برای خود خریداری کرده بود ، یک آمپول باقی مانده را به بیمارستان اهدا کرده بود. لوکاس آنقدر مریض بود که به دریافت دوز دوم ایمونوگلوبولین ادامه داد. بر روی بدنش کهیرهایی ایجاد شد و تب مداوم داشت. او برای نفس کشیدن به دستگاه نیاز داشت.
سپس وضعیت لوکاس رو به بهبود گذاشت و پزشکان تصمیم گرفتند لوله اکسیژن او را بیرون بیاورند. آنها با جسیکا و اسرائیل ارتباط ویدیویی برقرار کردند تا او هنگام به هوش آمدن احساس تنهایی نکند.
جسیکا می‌گوید: “وقتی صدای ما را شنید شروع به گریه کرد.”
آخرین باری بود که آنها دیدند پسرشان واکنش نشان می‌دهد. در تماس ویدیویی بعدی “او ظاهری فلج داشت”. بیمارستان درخواست سی تی اسکن کرد و متوجه شد که لوکاس سکته کرده است.
هنوز هم به این زوج گفته می‌شد که لوکاس با مراقبتهای مناسب بهبود می‌یابد و به زودی از بخش ICU خارج و به بند عمومی منتقل می‌شود.
او می‌گوید وقتی جسیکا و اسرائیل به ملاقات او رفتند ، دکتر به همان اندازه آنها امیدوار بود.
“آن شب ، من تلفن همراهم را روی سایلنت گذاشتم. خواب دیدم که لوکاس به سمت من آمد و بینی‌ام را بوسید. و این رویای بزرگ احساس عشق ، قدرشناسی بود و من بسیار خوشحال از خواب بیدار شدم. سپس تلفن همراهم را دیدم و دیدم دکتر ۱۰ بار با من تماس گرفته است. “
دکتر به جسیکا گفت که ضربان قلب و سطح اکسیژن لوکاس به طور ناگهانی کاهش یافت و صبح زود درگذشت.
او اطمینان دارد که وقتی آنها در اوایل ماه مه درخواست تست کرونا دادند اگر این تست انجام می‌شد لوکاس زنده می‌ماند.
او می‌گوید: “حتی اگر پزشکان معتقد باشند که بیماری کرونا نیست لازم است که این تست را انجام دهند تا احتمال آن از بین برود.”
“یک کودک آنچه را احساس می‌کند نمی‌تواند بیان کند، بنابراین ما متکی به آزمایشات هستیم.”
جسیکا معتقد است که تأخیر در درمان مناسب وضعیت کودکش را وخیمتر کرد. “لوکاس چندین التهاب داشت ، ۷۰٪ ریه درگیر شده بود و قلب ۴۰ درصد. این وضعیتی بود که می‌شد از آن جلوگیری کرد.”
دکتر مونته ، که لوکاس را معالجه کرد ، موافق است.او می‌گوید اگرچه نمی توان از “ام آی اس” جلوگیری کرد ، اما در صورت تشخیص و درمان به موقع ، درمان بسیار موفقیت آمیزتر است.
او می‌گوید: “هرچه زودتر او مراقبتهای ویژه‌ای دریافت می‌کرد ، بهتر بود.”او موقعی به بیمارستان رسید که بشدت بیمار بود. معتقدم اگر ما می‌توانستیم زودتر او را معالجه کنیم می‌توانست نتیجه دیگری داشته باشد.”
جسیکا اکنون می‌خواهد داستان لوکاس را برای کمک به دیگران که ممکن است متوجه علائم حیاتی مربوط به این بیماری نشوند، به اشتراک بگذارد.
“هر کودکی که من می‌شناسم با برخی هشدارها نجات یافته.
یک مادر گفته :” من پست های شما را دیدم ، پسرم را به بیمارستان رساندم و او الان در خانه است.”
“من برای این افراد کاری را انجام داده‌ام که آرزو می‌کنم آنها برای من انجام داده بودند. اگر اطلاعاتی داشتم ، احتیاط بیشتری می‌کردم.”
دکتر فاطیما مارینیو ، که همچنین مشاور ارشد سازمان غیردولتی بهداشت بین المللی مربوط به استراتژی‌های حیاتی است ، می‌گوید یک تصور غلط وجود دارد که خطر کرونا در کودکان صفر است در حالی که تحقیقات او نشان داده است که تعداد بسیار تکان دهنده‌ای از کودکان و نوزادان تحت تأثیر ویروس قرار گرفته‌اند.
طبق آمارهای وزارت بهداشت برزیل ، بین فوریه ۲۰۲۰ و ۱۵ مارس ۲۰۲۱ ، حداقل ۸۵۲ کودک برزیلی تا سن نه سال از جمله ۵۱۸ نوزاد زیر یک سال بر اثر کرونا جان باخته‌اند.
اما دکتر مارینیو تخمین می‌زند که بیش از دو برابر این تعداد کودک بر اثر کرونا جان خود را از دست داده‌اند.
او می گوید : یک مشکل جدی گزارش نشدن تعداد واقعی مبتلایان به دلیل کمبود انجام تست کرونا است.
دکتر مارینیو میزان مرگ و میر ناشی از سندرم حاد تنفسی حین این بیماری همه گیر را محاسبه کرد و دریافت که مرگ ناشی از سندرم تنفسی بدون دلیل ۱۰ برابر بیشتر از سالهای گذشته است. او با احتساب این آمار، تخمین می‌زند که این ویروس در واقع باعث مرگ ۲۰۶۰ کودک زیر ۹ سال از جمله ۱۳۰۲ نوزاد شده است.
چرا این اتفاق می‌افتد؟
کارشناسان می گویند تعداد زیاد موارد ابتلای به کرونا در این کشور که دومین رتبه را از این نظر در جهان دارد، احتمال ابتلای نوزادان و کودکان خردسال برزیل را افزایش داده است.
رناتو کفوری ، رئیس گروه علمی ایمن سازی انجمن کودکان برزیل، می‌گوید: “مطمئناً ، هرچه موارد ابتلا به کرونا بیشتر باشد و در نتیجه ، هر چه تعداد بستری شدن در بیمارستان بیشتر باشد ، تعداد مرگ و میر در تمام گروههای سنی ، از جمله کودکان بیشتر خواهد بود. اما اگر همه‌گیری کنترل شود ، این سناریو به وضوح می‌تواند به حداقل برسد.”
چنین میزان بالایی از ابتلا کل سیستم مراقبتهای بهداشتی برزیل را تحت فشار قرار داده است. در سراسر کشور ، میزان اکسیژن رسانی در حال کاهش است ، کمبود داروهای اساسی وجود دارد و در بسیاری از مناطق کشور جای خالی در بخشهای مراقبتهای ویژه وجود ندارد.
ژائر بولسونارو، رئیس جمهوری برزیل ، همچنان به مخالفت با اعمال محدودیتها ادامه می‌دهد و میزان بسیار بالای آلودگی به دلیل یک نوع ویروس به نام P.۱ است که سال گذشته در مانائوس ، در شمال برزیل ظاهر شد و به نظر می‌رسد بسیار مسری‌تر باشد. تعداد جان باختگان بر اثر کرونا در ماه گذشته دو برابر بیش از هر ماه دیگر در دوران همه گیری بوده است و روند صعودی آن ادامه دارد.
مشکل دیگر در بالا رفتن میزان افزایش ابتلای کودکان، نبود آزمایش است.
دکتر مارینیو می‌گوید که برای کودکان اغلب تشخیص کرونا خیلی دیر اتفاق می‌افتد، یعنی در زمانی انجام می‌شود که آنها دیگر بشدت بیمار شده‌اند.
او می‌گوید: “ما در کشف موارد با یک مشکل جدی روبرو هستیم.آزمایشات کافی برای جمعیت کشور نداریم و این آزمایشها برای کودکان حتی کمتر است و تاخیر در تشخیص ، درمان و مراقبت از کودک را به تاخیر می‌اندازد.”
و این البته فقط به این دلیل نیست که ظرفیت آزمایش کمی وجود دارد ، بلکه به خاطر آن است که علایم این بیماری به گونه‌های متفاوتی در افراد کم سن و سال ظاهر می‌شود و به راحتی ممکن است علائم این بیماری با بیماریهای دیگر در کودکان اشتباه گرفته شود.
یک کودک مبتلا به کرونا بیشتر از موارد معمول کرونا دارای اسهال ، درد شکمی و سینه است. به گفته دکتر مارینیو از آنجا که در تشخیص تأخیر وجود دارد ، کودک زمانی به بیمارستان می‌رسد که در وضعیت وخیمی قرار دارد و می‌تواند در نهایت عوارض بیماری او پیچیده و باعث مرگ او شود.
اما فقر و عدم دسترسی کافی به خدمات بهداشتی هم می‌تواند از دلایل مرگ و میر بالا باشد.
یک مطالعه بالینی بر روی ۵۸۵۷ بیمار زیر ۲۰ سال مبتلا به کرونا ، که توسط متخصصان اطفال برزیل تحت نظر برایان سوزا از دانشکده پزشکی سائو پائولو انجام شد ، هم بیماریها و هم آسیب پذیری های اقتصادی اجتماعی را به عنوان عوامل خطر برای کودکانی دانسته که به کرونا مبتلا می‌شوند.
دکتر مارینیو هم با این مساله موافق است که این یک عامل مهم است. “بیشتر آسیب پذیرها کودکان سیاه پوست و خانواده‌های بسیار فقیر هستند ، زیرا در دسترسی به کمک بیشترین مشکل را دارند. این کودکان بیشتر در معرض خطر مرگ هستند.” او می‌گوید این به این دلیل است که خانه‌های شلوغ رعایت فاصله اجتماعی را هنگام آلودگی غیرممکن می‌کند و همچنین به این دلیل است که جوامع فقیرتر به بخشهای مراقبتهای ویژه محلی دسترسی ندارند.
مارینیو می‌گوید ، این کودکان همچنین در معرض سوء تغذیه هستند ، که “برای واکنش ایمنی بدن هولناک است”.
وقتی کمکهای اختصاص داده شده در ارتباط با همه‌گیری متوقف شد ، میلیون ها نفر دوباره به زیر خط فقر رفتند. “ما طی یک سال از ۷ میلیون زیر خط فقر به ۲۱ میلیون نفر زیر خط فقر رسیدیم. بنابراین مردم گرسنه می‌مانند. همه اینها بر مرگ و میر تأثیر می‌گذارد.”
سوزا می‌گوید مطالعه او گروههای در معرض خطر خاصی را در بین کودکان مشخص می‌کند که باید برای واکسیناسیون در اولویت قرار گیرند. در حال حاضر هیچ واکسنی برای کودکان زیر ۱۶ سال در دسترس نیست.
ملاقات بستگان با کودکان در بخشهای آی سی یو از ابتدای شیوع این بیماری همه‌گیر ، از ترس سرایت عفونت ، محدود شده است.
دکتر سینارا کارنیرو
دکتر سینارا کارنیرو ، پزشک بخش آی سی یو در بیمارستان کودکان آلبرت سابین ، می‌گوید این مسئله بسیار چالش برانگیز بوده است ، نه فقط به این دلیل که حضور والدین به فرزندانشان راحتی بیشتری می‌دهد ، بلکه می‌تواند به آنها از نظر بالینی هم کمک کند، آنها می‌توانند تشخیص دهند کودک در چه شرایطی است چه زمانی درد دارد یا چه زمانی از لحاظ روحی و روانی پریشان است و به جای دارو به آرامش نیاز دارد.
او همچنین می‌گوید که نبود پدر و مادر بر بالین فرزندشان آسیبها به والدین را هم تشدید می‌کند زیرا آنها آنجا نیستند که وضعیت کودکانشان را ببینند.
دکتر کارنیرو می گوید: ” مرگ کودک بدون دیدن والدین‌شان دردناک است.”
در تلاش برای بهبود ارتباط بین والدین و فرزندان آنها ، کارکنان بیمارستان آلبرت سابین برای خرید تلفن و تبلت برای تسهیل تماسهای ویدیویی کمک کردند.
دکتر کارنیرو می گوید این بسیار کمک کرده است. “ما بیش از ۱۰۰ تماس ویدئویی بین اعضای خانواده و بیماران برقرار کرده‌ایم. این تماس‌ها استرس را بسیار کاهش داده است.”
دانشمندان تأکید می‌کنند که خطر مرگ در این گروه سنی هنوز “بسیار کم” است – ارقام فعلی نشان می‌دهد که فقط ۰.۵۸٪ از ۳۴۵،۲۸۷ مرگ ناشی از کرونا در برزیل تاکنون مربوط به کودکان تا ۹ سال بوده است – اما در هر حال این رقم تا کنون شامل مرگ بیش از ۲۰۰۰ کودک بوده است.
