جافر زه لکه یی؛ شمشمال زن نامی کرد

“جافر زەلکەیی”، هنرمندی کە با سحر ساز بادی‌‌اش بە جایگاهی دست یافت. که می توانست جانشین برحقی برای “قالەمەڕە” باشد، در یک حادثه رانندگی در محور تازە‌‌ی مریوان-سنندج جان باخت.
جعفر محمدی فرزند “کاکەبرا” متولد ۱۳۴۵ در روستای “زەلکە” از توابع شهرستان مریوان مشهور بە “جافر زەلکەیی” از همان اوان کودکی بە موسیقی علاقمند بود و ساز سنتی “شمشاڵ” را در خانوادە خود از دو برادر بزرگترش آموخت.
از طریق کاست، فنون این ساز بادی را از استاد بی‌‌بدیل “قالەمەڕە” و “شمشاڵ”نواز برجستەی مریوان “حەمە وەستای کانی‌‌سانان” آموخت و برخی از فنون دیگر را از نوازندگان صاحب نامی چون: احمد زەلکەیی (ئەحا خازێ)، محمد پیرسەفایی (حەمە خاولی)، فایق نژماری، مصطفی سیفی، عبدالله کانی‌‌سانانی و محمود کالی آموخت.
سال ۱۳۶۲ به صورت رسمی حیات هنری خود را آغاز کرد و برای نخستین بار در مراسم عروسی به شمشال نوازی پرداخت و در مدت اندکی شهرت خاصی یافت و در بسیاری از مراسمات و مجالس متفاوت از وی دعوت به عمل آمد و بدین گونه مخاطبان زیادی به دست آورد.
اگرچه هنرمند، جافر زلکه‌‌ای و هنرمند عمر کاریزی (خواننده) گروه موسیقی مشترکی داشتند با این وجود همراه با بسیاری از هنرمندان مریوان و هورامان اجرا داشته است. از جمله هنرمندان برجسته‌‌ای که جافر زلکه‌‌ای با ایشان اجراهایی داشته می‌‌توان به مرحوم صباح هورامی، عوسمان هورامی، محمد حسین کیمنه‌‌ای، عین الدین، حمه ملا، محمد امین خواشتی، ابوبکر اسکولی و … اشاره کرد.
مرحوم جافر زلکه‌‌ای همراه با گروه هلپرکی “دوازده سوار مریوان” و بسیاری از هنرمندان کرد در چندین فستیوال هنری در اقلیم کردستان و دیگر مناطق کردنشین ایران شرکت کرده است.
وی علاوه بر شمشال، برخی دیگر از سازهای دهنی چون “زورنا”، “دووزه‌‌له” و ” باڵەبان ” می‌‌نواخت و علاوه بر تنظیم چندین آهنگ، بیشتر از ۴۰۰ ترانه کردی را نواخته است.
مرحوم جافر زلکه‌‌ای به دلیل عدم استطاعت مالی و شرایط خانوادگی و اجتماعی توان ادامه تحصیل در مقاطع عالی را نداشت و در مقطع دبیرستان ترک تحصیل کرد.
سال ۱۳۷۲ زندگی مشترکش را تشکیل داد و حاصل این ازدواج ۵ فرزند دختر و پسر است. وی از طریق شمال نوازی و فعالیت هنری نتوانست مخارج زندگی‌‌اش را تأمین کند به همین دلیل به کارهایی چون چوپانی، کشاورزی، کارگری، بنایی، کار مرز و دیگر کارهای طاقت‌‌فرسا و فصلی روی آورد و در پایان زندگی‌‌اش راننده تاکسی بود اما هرگز از فعالیت هنری غافل نبوده است.