آیا ترکیه، تحت فشار آمریکا به کمک های کردهای سوریه مجوز عبور داد؟

آنکارا در مقابل فشارها برای صدور مجوز عبور کمک کردها تسلیم شده و اجازه داده اولین کمک های بشردوستانه از شمال شرق سوریه تحت کنترل کردها، وارد شمال غربی ویران شده این کشور شود.
رهبران کرد سوریه روز دوشنبه ضمن تایید اجازه ترکیه به ارسال کمک های کردها به شمال غرب سوریه گفتند که فشارهای آمریکا احتمالا آنکارا را وادار کرده است اجازه عبور کاروان های کمک های انسانی از شمال شرق سوریه تحت کنترل کردها به شمال غربی این کشور را صادر کند. این مناطق بر اثر زمین لرزه عظیم ترکیه با خاک یکسان شد.

این گشایش به دنبال بن بست یک هفته ای مناقشه بین اداره خودمختار شمال شرق و شرق سوریه (AANES) به رهبری کردها و گروه های شورشی سنی مورد حمایت ترکیه بر سر عبور کاروان کمک کردها به وجود آمده است.

صالح مسلم، رئیس مشترک حزب اتحاد دموکراتیک سوریه – که در اداره شمال شرق سوریه با اداره خودگردان مشارکت دارد- به المانیتور گفت که ۵۵ کامیون حامل تجهیزات امدادی « جمع آوری شده توسط مردم دیرالزور و رقه و ۵۳ کامیون دیگر کمک های اهدایی مردم منبج» از طریق شهر منبج روانه مناطق زلزله زده تحت اشتغال ترکیه شده است.

مسلم نتوانست با بیان این که « به دلیل فرهنگ معافیت از مجازات و بی قانونی باندهای حاکم بر مناطق زلزله زده، نمی توانیم مطمئن باشیم که تمام کمک ها به قربانیان خواهد رسید»، تاکید کرد نمی تواند تایید کند که این کامیونها تا چه حد می توانند اجازه تردد در این مناطق رار داشته باشند. اشاره او به جناح های مختلف شورشی سنی است که توسط سازمان ملل متحد و ایالات متحده به دلیل دست داشتن در غارت، آدم ربایی، تجاوز جنسی و قتل در مناطق وسیعی از حوزه های سابقه تحت کنترل کردها متهم شده اند. او افزود: «من به طور قطع نمی دانم، اما فکر می کنم فشار آمریکا آنها را مجبور کرد که کاروان رار راه دهند».

یک کامیون دیگر، حامل کمک های یک سازمان امداد بین المللی مستقر در شمال شرق سوریه نیز امروز اجازه عبور یافت کمکها را به ادلب منتقل کند.

سینم محمد، نماینده شورای سوریه دموکراتیک وابسته به AANES در واشنگتن، به المانیتور گفت که کامیون ها از ۶ فوریه، یک روز پس از وقوع زمین لرزه های ۷٫۸ و ۷٫۷ ریشتری در جنوب ترکیه و شمال غرب سوریه منتظر انتقال کمک ها بوده اند. این زلزله ها کشته شدن بیش از ۳۵۰۰۰ نفر شدند که حداقل ۳۵۸۱ نفر در سوریه جان باختند. سوریه از بیش از یک دهه گذشته شاهد درگیری ویران گر بوده است.

شهرستان جندرس، محل زندگی هزاران کرد، یکی از مناطقی است که بیشترین آسیب را دیده است. بیش از ۵۰۰ نفر بر اثر زلزله در این منطقه جان باختند.

تخمین زده می شود که ۵٫۳ میلیون سوری در اثر زلزله بی خانمان شده اند. بسیاری از سوری ها جهانیان را متهم می کنند که آنها را رها کرده اند زیرا واکنش جهانی در روزهای اولیه بیشتر بر ترکیه متمرکز بود.

سینم محمد گفت: «از وزارت امور خارجه آمریکا به من گفتند که می‌خواهند به ما کمک کنند یک کریدور کمکی از طریق مناطق تحت کنترل کردها به شمال غرب سوریه ایجاد کنند. شرم آور است که چنین اقدامی اینقدر طول کشید. به خاطر این بازی های کثیف جان های بسیاری از دست رفت.»

دو تن دیگر از مقامات اداره خودگردان کردی که نخواستند نامشان فاش شود، گفتند که مقامات دولت آمریکا به آنها گفته‌اند که با وزارت خارجه ترکیه در تماس هستند تا مجوز ارسال کمک‌های کردهای سوریه را دریافت کنند، اما پاسخ اولیه به تقاضای آنها منفی بوده است.

صالح مسلم گفت که تمام برچسب های که کامیون‌های این کاروان را به اداره خودگردان مرتبط می‌کرد، برداشته شده است. او خاطرنشان کرد: «این مسئله یکی از شروط اجازه دادن به تردد و عبور کامیونها بوده است.

وزارت امور خارجه (آمریکا) به درخواست المانیتور برای اظهار نظر در این خصوص پاسخ نداد.

ترکیه احتمالاً کاروان‌های کمک‌رسانی کردهای سوریه را به این دلیل مسدود کرده که ارتش این کشور در ۸ سال گذشته مشغول جنگ با جناح نظامی اداره خودگردان کرد سوریه بوده که آنها را تروریست نامیده است. این اتهام از این واقعیت ناشی می شود که کادرهای متعددی که منطقه تحت کنترل کردها را اداره می کردند، قبلاً در حزب کارگران کردستان (PKK) سمت داشته اند. این گروه توسط ایالات متحده و اتحادیه اروپا در فهرست گروه های تروریستی قرار گرفته و از سال ۱۹۸۴ با ارتش ترکیه بر سر مدل های مختلف خودمختاری کردها می جنگد. با این حال، رهبران کرد سوریه بارها گفته‌اند که هیچ ارتباط سازمانی با پ‌ک‌ک ندارند و خواهان داشتن روابط صلح‌آمیز با آنکارا هستند.

ترکیه احتمالاً از این نگران است که هرگونه کمکی از سوی نهادهای کرد سوریه به زلزله زدگان، در میان مردم محلی – به ویژه در عفرین عمدتا کردنشین، که در سال ۲۰۱۸ توسط نیروهای ترکیه تسخیر شد- به آنها مشروعیت بخشد.

الهام احمد، عضو شورای دموکراتیک سوریه، روز دوشنبه با انتشار تصاویری از یک فرد و یک خودروی سوخته در توئیتر، ترکیه را به انجام حمله مرگبار هواپیمای بدون سرنشین به شهر کوبانی متهم کرد.

آنکارا به بنیاد خیریه بارزانی که توسط خانواده بارزانی تاسیس شده و آنها رهبری دولت اقلیم کردستان در عراق را در دست دارند، اجازه ارسال کمک به عفرین و سایر مناطق شمال سوریه را داده است مشروط بر این که کاروان ها از طریق ترکیه و نه شمال شرق سوریه- منطقه تحت کنترل کردهای سوریه- حرکت کنند. کارزان نوری، مسئول این کمپین، به المانیتور گفت: «ما اولین سازمان بین المللی کمک رسانی هستیم که وارد عفرین شده ایم.»

نوری گفت که این بنیاد خیریه در حال هماهنگی تلاش‌ها با سازمان دولتی امدادرسانی بلایای طبیعی ترکیه و هلال احمر این کشور است. این گروه غذای گرم، چادر و پتو را برای قربانیان در سوریه و ترکیه فراهم می کند. نوری در پاسخ به سوالی درباره امتناع ترکیه از عبور کاروان ها از شمال شرق سوریه گفت: «من در سیاست دخالت نمی کنم. من فقط کارم را انجام می دهم.»

مقامات اداره خودگردان کردی در شمال و شمال شرق ادعاهای رسانه های کردستان عراق مبنی بر ایجاد مانع بر سر دسترسی این نهاد خیریه را رد کردند. الهام احمد، رئیس کمیته اجرایی شورای سوریه دموکراتیک (SDC) به المانیتور گفت: «همه گونه کمک های بشردوستانه می تواند از منطقه تحت کنترل ما عبور کند. ما مطلقاً هیچ مشکلی با آن نداریم.»

روابط بین کردهای سوریه و حکومت اقلیم کردستان در بهترین حالت سرد تلقی می شود که عمدتاً به دلیل روابط نزدیک اقلیم کردستان عراق با آنکاراست. ترکیه هزاران نیروی نظامی در سراسر کردستان عراق مستقر کرده تا با پ ک ک بجنگند. حکومت اقلیم کردستان اغلب از خواسته های ترکیه برای تحت فشار دادن اداره خودگردان کردی در سوریه طفره می رود.

بسام الاحمد، فعال حقوق بشر سوری و بنیانگذار «حقیقت و عدالت برای سوری ها» که تخلفات در سوریه را ثبت می کند، آنکارا را متهم کرد که شمال غرب سوریه را «گروگان» نگه داشته و آن را برای منافع سیاسی از بقیه کشور جدا کرده است. بسام احمد به المانیتور گفت که «آن ها منافع شخصی را بر زندگی انسان ترجیح می دهند. این کاملا غیرقابل قبول است.»

سینم محمد نیز با این طرز تفکر موافق بود. او گفت: « این فرصتی برای آب کردن یخ روابط بین ما و هموطنان سوریه در شمال غرب بود اما ما اجازه نداریم.»

مقامات اداره خودگردان کردی به المانیتور گفتند که آنها به کلاه سفیدها نیز پیشنهاد کمک داده اند.

رائد الصالح، که مدیریت گروه کلاه سفیدها را بر عهده دارد، به المانیتور گفت: «ما از پیشنهاد کمک از سوی اداره خودمختار استقبال کردیم، اما همانطور که می دانید مقاماتی هستند که خطوط مرزی را کنترل می کنند و ما به عنوان یک سازمان این کار را انجام نمی دهیم و ما به عنوان یک سازمان نمی توانیم بر آن کنترلی داشته باشیم.» او افزود که برای جلب رضایت با آنها در تماس بوده است. او گفت: ما نمی دانیم چه اتفاقی خواهد افتاد.

مطمئناً، تلاش برای کمک به سوریه از همان ابتدا با موانع سیاسی روبرو بوده است.

بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه تحریم‌های غرب را به دلیل تعداد بالای کشته‌ها مقصر دانست. اما دفتر کنترل دارایی های خارجی خزانه داری ایالات متحده اعلام کرد که وجوه ارسالی به سوریه برای امدادرسانی به زلزله از مجازات های تحریمی این کشور علیه سوریه، به مدت شش ماه معاف خواهد شد.

دمشق اصرار دارد که همه کمک‌ها باید از طریق دولت اسد توزیع شود. استدلال این است که هرگونه ارسال کمک به مناطق تحت کنترل شورشیان نقض حاکمیت آن است.

در همین حال، روسیه همواره تلاش‌های ایالات متحده و دیگر اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل را برای گسترش تعداد گذرگاه‌ها در قلمرو تحت کنترل شورشیان که از طریق آن نهاد بین‌المللی مجاز به ارائه کمک هستند را ناکام گذاشته است.

ایالات متحده روز یکشنبه از این نهاد بین المللی خواست تا «فوراً به قطعنامه ای رأی دهد» که اجازه عبور از گذرگاهه ای دیگری را می دهد. اما همانطور که الیزابت هاگدورن، خبرنگار وزارت امور خارجه المانیتور گزارش داد، روسیه احتمالا چنین اقدامی را وتو خواهد کرد.

در حال حاضر، کمک های سازمان ملل به شمال غرب سوریه که بر اثر جنگ به ویرانه تبدیل شده ، تنها از طریق گذرگاه باب الهوا در مرز ترکیه مجاز است. تخمین زده می شود که ۴٫۲ میلیون نفر که بسیاری از آنها منحصراً به این کمک ها وابسته هستند.

یکی از مقامات هلال احمر کردی که در ارسال کمکها مساعدت می کند، در مصاحبه ای تلفنی به المانیتور گفت که دولت سوریه مانع از عبور حدود ۱۰۰ کامیون حامل سوخت عمدتاً از اقلیم کردستان شده است. این مقام که به دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود، گفت که دولت سوریه از آنها می خواهد که همه محموله های خود را تحویل دهند. اما هلال احمر کردستان سوریه نپذیرفت. این مقام افزود: «بر اساس تجربه گذشته، ما از این نگران هستیم که آنها همه چیز را برای خود نگه دارند.»

این کاروان ابتدا عازم عفرین بود اما پس از ممانعت از ورود آن توسط گروه‌های تحت حمایت ترکیه، به سمت شیخ مقصود حلب، محله ای اکثرا کردنشین تغییر مسیر داد. این مقام گفت تنها بخشی از کمکها به حلب ارسال شد، بقیه آن تا زمان صدور مجوز در مکانی نامعلوم انبار می شود اما تنها بخشی از بار آن به حلب اجازه داده شد. بقیه کمکها، تا زمانی که دولت سوریه از خواسته های خود صرف نظر کند، در مکانی نامعلوم انبار می شود.

این مشاجره ها کمک کنندگان بین المللی را ناامید کرده است. گیر پدرسون، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه که روز یکشنبه به دمشق رفت، گفت: «ما تلاش می‌کنیم به همه بگوییم «سیاست را کنار بگذارید». اکنون زمان آن است که در راستای تلاش مشترک برای حمایت از مردم سوریه متحد شویم.

هیات تحریر الشام – شاخه القاعده در سوریه که بیشتر مناطق ادلب را کنترل تحت کنترل خود دارد – از دادن اجازه ورود کاروان سازمان ملل متحد که حامل کمک از سمت دمشق بود، خودداری کرد. سازمان ملل و ایالات متحده این گروه را تروریستی معرفی کرده اند. محمد الجولانی، رهبر این گروه، با معرفی خود به عنوان یک عمل‌گرای میانه‌رو تلاش می‌کند این اتهامات را رفع کند اما رد کمک های سازمان ملل توسط این گروه به این دلیل که این کمک ها از مناطق تحت کنترل دولت آمده، مطمئناً سؤالات بیشتری را در مورد انگیزه های واقعی این گروه ایجاد خواهد کرد.

منبع: المانیتور